top of page
Dua
DUANIN ANLAMI
Fatma,annesi namaz kılarken onun yaptığı hareketleri tekrarlıyordu. Namaz bittiÄŸin de annesi dua etmeye baÅŸladı.VerdiÄŸi nimetlerden dolayı Allah ’a ÅŸükrediyordu. Fatma, annesinin bu durumundan etkilenir ve ona:
— AnneciÄŸim,dua nedir? Bana da dua etmeyi öÄŸretir misin? Ben de senin gibi ellerimi açıp dua etmek istiyorum ancak ben dua
etmesinibilmiyorum,dedi.Annesi:— Ben sanaöÄŸretirimtatlı
kızım.Dua; Allah’tanyardımdilemekve davetetmekgibianlamlaragelir.Bizlerdua ederekAllahile konuÅŸmuÅŸve isteklerimiziona iletmiÅŸoluruz.YüceAllahda Kur’an-ı
Kerim’de:“...Banadua edin, duanızacevapvereyim...”(13) buyurarak
dualarımızakarşılıkvereceÄŸinibizlerebildirmiÅŸtir.İnsanlar,Allah’a
olan yakınlıklarınıibadetleve dua ederekgösterirler.Duaederek
Allah’aolan inancımızıifadeetmiÅŸve ona olan baÄŸlılığımızı
göstermiÅŸoluruz.YaptığımızdualarlaAllah’ınbizlerevermiÅŸ
olduÄŸunimetlereteÅŸekkürederiz.
Sen de istek ve arzularını içten vekendi sözlerinle dua ederek Allah’a iletebilirsin. Sabah kalktığında, akÅŸam yatarken ve yemekten
sonra onun verdiÄŸi nimetlere karşılık ona ÅŸükrünü duayla ifade edebilirsin
5.1. Dua İbadetin Özüdür
Dinimizde dua ve ibadet, birbirinden ayrılması mümkün olmayan kavramlardır.
Hz. Muhammed (s.a.v.) “Dua İbadettir.” (14) ve “Dua ibadetin özüdür.”
(15) buyurarak bu birlikteliÄŸi ifade etmiÅŸtir. Dua, isteklerimizi Allah ’a ulaÅŸtırmanın en güzel aracıdır. İnananlar, isteklerini ve dileklerini ifade
edebildikleri ölçüde Allah’ın kendilerine bir karşılık vereceÄŸini bilirler.Bu anlamda dua, insanlar için temel bir ihtiyaçtır. İnsanın, kendisini yaratan
Allah’la kurabildiÄŸi bu iletiÅŸim, onu her zaman güçlü kılar.Çünkü günümüzde
insan, kalabalık ortamda bile kendini yalnız hissedebilmektedir.İbadet, inananlar için temel bir görevdir. İnananlar, Allah’a karşı kulluk görevlerini,
peygamberlerin gösterdikleri ÅŸekilde yerine getirmekle sorumludurlar.Kulluk
görevini yerine getirmek de ancak ibadetlerle mümkündür.
ALİ ÖDEVİNİ YAPIYOR
Ali her zamanki gibi okuldan gelmiÅŸ ve biraz dinlendikten sonra hemen derslerini yapmaya baÅŸ lamıştı. Biraz sonra annesi yanına gelerek: — Kolay gelsin oÄŸlum. Sana yiyecek bir ÅŸeyler hazırladım, dedi. Ali: — TeÅŸekkür ederim anneciÄŸim, ellerine saÄŸlık, diye yanıtladı.
​
— Afiyet olsun oÄŸlum. Ödevin var herhâlde. — Evet anne. Bir süredir “Niçin ve nasıl dua edilir?” konusunu araÅŸtırıyorum. ÖÄŸretmen bütün sınıfın bu konuya hazırlanmasını istedi. — AraÅŸtırmalarının sonucunda bir ÅŸeyler bulabildin mi? — Evet anne. OkuduÄŸum kitaplarda insanın iki yönünden bahsediliyor. Maddi yönü ve duygusal yönü. Dua insanın duygusal yönüyle ilgilidir. Aynı zamanda dua, her ÅŸeye gücü yeten Allah’la insan arasında kurulan karşılıklı bir iliÅŸkidir. İnsan düÅŸüncelerini ve dertlerini bazen en yakınlarına bile söyleyemez. Ama bizi yaratan Allah’a her zaman her istediÄŸimizi dualarımızla iletebiliriz. Çünkü Allah’ın bizleri iÅŸittiÄŸini ve gerekli çabayı gösterdiÄŸimizde dualarımızı kabul edeceÄŸini biliriz. Böyle yaptığımızda Allah’ın yanında deÄŸerimiz artar. Yüce Allah, Kur’an-ı Kerim’de bu durumu bize ÅŸöyle bildiriyor: “De ki: (kulluk ve) yalvarmanız olmasa, Rabb’im size ne diye deÄŸer versin?...”(16) — Evet oÄŸlum, istersen niçin dua edildiÄŸine bir neden de ben söyleyeyim. Kötülüklerden uzak durmak için dua ederiz. Sevgili peygamberimizin bu konuda bizlere tavsiyesi var: “Dua, başınıza gelmiÅŸ ve gelecek olan musibetler için faydalıdır. Ey Allah’ın kulları! Allah’a dua edin.” (17) Büyük İslam alimlerinden Cafer-i Sadık da bir sözünde: "Belaya uÄŸramaktan korkan kiÅŸi dua etsin" (18) demiÅŸtir. Ama burada unutmamamız gereken bir ÅŸey daha var: Dua sadece sıkıntılı anlarımızda deÄŸil, sevinçli ve neÅŸeli zamanlarımızda da yapmamız gereken bir ibadettir. Çünkü insan sevdiÄŸini sadece zor zamanlarında hatırlamamalı. — Sıra bende anne. Dua etmenin en önemli nedenlerinden biri de Allah’a yakın olma dileÄŸidir. İnsan dua ederek yalnız olmadığının bilincine ulaşır. Bu da insanı sürekli mutlu ve huzurlu yapar. İnsan, sevinçlerini ve sıkıntılarını dua ederek yüce Allah’la paylaÅŸtığında, Allah ile arasında bir baÄŸ kurmuÅŸ olur. İnsan kendisini yaratan Allah’a dua etmelidir. Çünkü dua etmek insana Allah’ı hatırlatır. Peygamberimiz de günlük yaÅŸamında sık sık dua ederek bizlere örnek olmuÅŸtur. — Aferin oÄŸlum. Kur’an’dan ve Hz. Peygamberin yaptığı dualardan örnekler ezberleyeceÄŸimiz gibi içimizden geldiÄŸi gibi de dua edebiliriz. Dualarımızda samimi olursak Allah dualarımızı geri çevirmez. Ayrıca dua etmenin belirli bir zamanı ve mekânı yoktur. Her zaman ve her yerde dua edebiliriz. Sadece sıkıntılı anlarımızda deÄŸil, sevinçli zamanlarımızda da Allah’a dua etmeliyiz. Çünkü insan, sevdiÄŸini hiçbir zaman unutmamalıdır. Allah bunu bizlere Kur’an’ da ÅŸöyle bildiriyor: “Kullarım sana, beni sorduÄŸunda (söyle onlara): Ben çok yakınım. Bana dua ettiÄŸi vakit dua edenin dileÄŸine karşılık veririm...”(19) Artık derste sen de konuyla ilgili konuÅŸabilirsin. — Evet anneciÄŸim, bana verdiÄŸin bilgiler için sana teÅŸekkür ederim.
SOFRA DUASI
​
Åžükrederiz Allah'ım
VerdiÄŸin nimetlere,
Selamlar göndeririz,
Sevgili Peygambere.
​
Öperek başımıza,
Koyarız ekmeği biz.
VerdiÄŸin her ÅŸey için,
TeÅŸekkürler ederiz.
​
Bu sofraya bereket,
Sağlık ve esenlik ver.
Helalinden ulaşsın
Yenip içilecekler.
​
Sen yoksul düÅŸenleri,
Görürsün, gözetirsin.
Bizde fazlalık varsa,
Lütfet onlara gitsin.
​
Hamdederim ben sana,
Yapayalnız olsam da.
Ama eksik olmasın,
Sevdiklerim soframda.
​
Gökhan EVLİYAOÄžLU
(Çocuk ve Dua, s. 5.)
​
​
5.3. Kur’an’dan ve Hz. Peygamberden Dua Örnekleri
​
Ali ’nin ödevi Kur’an’dan Dua Örnekleri
“Hamd (övme ve övülme), âlemlerin Rabb’i Allah’a mahsustur.
O, rahmândır ve rahîmdir. Ceza gününün mâlikidir.
(Rabb’imiz!) Ancak sana kulluk ederiz ve yalnız senden
medet umarız. Bize doÄŸru yolu göster. Kendilerine lütuf
ve ikramda bulunduğun kimselerin yolunu; gazaba uğramışların
ve sapmışların yolunu deÄŸil!”
(Fâtiha suresi, 2-7 ayetler.)
​
“... Ey Rabb’imiz! Bize dünyada da iyilik ver, ahirette de
iyilik ver. Bizi cehennem azabından koru!..
​
” (Bakara suresi, 201. ayet.)
“... Rabb’im! Bağışla, merhamet
et. Çünkü sen merhamet edenlerin en hayırlısısın!”
​
(Mü’minûn suresi, 118. ayet.)
“... Ey Rabb’im! Beni; bana ve
anababama verdiÄŸin nimetlere ÅŸükretmeye ve razı olacağın
salih ameller işlemeye sevk et ve beni rahmetinle salih kullarının
arasına kat!”
(Neml suresi, 19. ayet.)
“... De ki: Ya Rabb’im ilmimi
arttır.”
(Tâ-Hâ suresi,114. ayet.)
“... Rabb’ im! Tıpkı beni küçükken
koruyup yetiÅŸtirdikleri gibi sen de onlara acı.”
(Isrâ suresi, 24. ayet.)
​
​
​
Zeynep’in ödevi
Hz. Peygamberden Dua Örnekleri “Allah’ım sen Rabb’imizsin.
Senden baÅŸka ibadete layık hiçbir ilah yoktur.
Sen varsın, beni yarattın, ben senin kulunum, Allah’ım!
Kötülüklerden sana sığınırım.
Nimetlerine ÅŸükreder, deÄŸerini bilirim.
Günahlarımı bağışla.
Åžüphesiz günahları bağışlayan ancak sensin.
” (Tecridi Sarih Tercümesi, C. 12, s.333.)
“Allah’ım! Seni anmak, sana ÅŸükretmek ve sana
güzelce ibadet etmek için bana yardım et.”
(Ebu Davud, Dua, 86. hadis.)
“Allah’ım, bize dünyada ve ahirette güzel ÅŸeyler ver.
” (Müslim, Zikir, 35. hadis.)
​
“Allah’ım, beni doÄŸru yola ilet ve o yolda baÅŸarılı kıl
.” (Müslim, Zikir, 78. hadis.)
“Ey Allah’ım kötü ahlaklı olmaktan, kötü iÅŸler yapmaktan
ve yanlış inançlara sapmaktan sana sığınırım.”
(Tirmizî, Dua, 126. hadis.)
“Allah’ım! Fayda vermeyen ilimden, ürpermeyen kalpten,
doymayan nefisten, kabul olunmayan duadan sana sığınırım.
” (Müslim, Zikir, 73. hadis.)
​
​
​
5.4. Kültürümüzden Dua Örnekleri
​
Dua, kültürümüzde önemli bir yer tutar. Kültürümüzde hayatın her anıyla ilgili dua ifadeleri vardır. YataÄŸa yatarken, yolculuÄŸa çıkarken, yemekten sonra, bayramlaÅŸmalarımız, tebrikleÅŸmelerimiz hep dua örnekleriyle doludur. Her iÅŸe dua ile baÅŸlamak, önemli bir geleneÄŸimizdir. Toplumumuzda esnaf; bir malı sattığında “Afiyet olsun!”, “Hayrını gör!”, “Güle güle giy!” “İyi günlerde kullan!” diyerek teslim eder. MüÅŸteri de malı alıp parayı öderken; “SaÄŸ olasın!”, “Allah bereket versin!” diyerek teslim alır. Bu gibi dualarımıza bir örnek de ramazan ayında oruç açarken yapmış olduÄŸumuz dua örneÄŸidir. Bu dua ÅŸöyledir: “Allah’ım! Senin rızan için oruç tuttum, sana inandım ve sana güvendim. Senin verdiÄŸin rızıkla orucumu açtım. Yarınki oruca niyet ettim. Benim geçmiÅŸ ve gelecek günahlarımı bağışla Allah’ım!”(21) Alevi-BektaÅŸi geleneÄŸinde de duanın özel bir yeri vardır. Duaya Alevi-BektaÅŸilikte "gülbenk" denir. Alevi-BektaÅŸilerce okunan gülbenklerden biri ÅŸöyledir: “...Yaptığımız ibadetler , hizmetler kabul ola, Allah bütün kusur ve günahlarımızı bağışlaya. DoÄŸru yoldan ayırmaya... EÅŸimize, dostumuza, komÅŸumuza, çocuklarımıza yeryüzündeki bütün müminlerle beraber hayırlı iÅŸler, hayırlı ameller, hayırlı düÅŸünceler nasip eyleye...”(22) 8. Etkinlik Bulalım, Yazalım Kur’an-ı Kerim’den ve Hz. Muhammed (s.a.v.)’in hadislerinden bulduÄŸunuz farklı dua örneklerini noktalı yerlere yazınız.
​
(21) SofuoÄŸlu, Cemal, Açıklamalı Büyük Dua Kitabı, s. 175.
(22) Kutluay, ErdoÄŸan, Alevilik, BektaÅŸilik, s.66.
​
​
​
​
​
​
bottom of page